Spel van verleiden: Daar zit een luchtje aan!

Deze maand draait alles om Fris & Fruitig, en dat gaat verder dan alleen een stukje fruit op het bord. We willen je uitnodigen om met een frisse blik te kijken naar hoe je met kleine, slimme prikkels—oftewel nudges—grote effecten kunt bereiken in de zorg. Of het nu gaat om het stimuleren van eetlust, het verbeteren van de sfeer of het verhogen van het welzijn: geur en fruit spelen daarin een verrassend krachtige rol.

Fruit als uitnodiging

In de zorg streven we ernaar om bewoners minstens twee keer per dag fruit aan te bieden. Niet alleen als handfruit, maar ook verwerkt in een nagerecht, maaltijd of als verleidelijke snack tussendoor. Denk eens aan hoe je fruit aantrekkelijk kunt presenteren of juist geur kunt inzetten om bewoners op een subtiele manier richting gezonder eetgedrag te nudgen.

Ruikt het fris en fruitig?

De invloed van geur is fascinerend. Grote winkelketens en horecazaken weten het al jaren: de juiste geur kan gedrag sturen. De geur van vers afgebakken brood op zondagochtend zorgt ervoor dat je plots zin hebt in een croissant—zonder dat je het bewust overweegt. Dit is nudging in z’n puurste vorm: een klein duwtje in de juiste richting, zonder dat je het doorhebt. In zorgomgevingen kunnen we op dezelfde manier geurdispersers of geurstokjes inzetten. Of het nu citrus, hout of vers gemaaid gras is, de juiste geur draagt bij aan een prettige, activerende sfeer. Zorg er wel voor dat de geur subtiel blijft, zodat het geen overprikkeling veroorzaakt.

Waarom geur werkt: het brein & het limbisch systeem

Geur komt direct binnen in het limbisch systeem, het deel van ons brein waar emoties en herinneringen worden opgeslagen. Daardoor zijn geuren vaak onbewust verbonden met bepaalde gevoelens of momenten uit het verleden. Het mooie? Bewoners worden door geuren vaak ongemerkt in een bepaalde stemming gebracht. Dat maakt geur een krachtige nudge: het activeert gedrag via gevoel, zonder dat daar bewuste keuzes aan voorafgaan.

Onderzoek toont aan dat mensen zich prettiger voelen bij een lichte, aangename geur. Zo zorgde een citrusmix van citroen, sinaasappel en grapefruit in een onderzoek uit 2003 voor een beter humeur bij deelnemers. Die geur kun je verspreiden met geurstokjes of dispensers, maar ook door het bereiden van eten of maken van sapjes. Makkelijk én effectief!

De kracht van geur van eten

Een andere effectieve nudge: de geur van vers eten. Door bijvoorbeeld een broodje even kort in de oven te leggen (of alleen de kapjes, puur voor de geur!) activeer je het hongergevoel. Of bereid één keer per week een geurige maaltijd al vroeg op de dag, zoals stoofpeertjes, zodat de geur zich verspreidt en de trek voor de avondmaaltijd groeit.

Nudging in jouw praktijk

Steeds meer organisaties zetten in op welzijn en leefplezier. Geur kan daar een verrassend eenvoudige, maar krachtige rol in spelen. Het is een manier om bewoners (én collega’s!) zachtjes te sturen zonder dwang, puur via beleving.

Kortom: door geur bewust in te zetten, speel je het spel van verleiding op een slimme manier. Het vraagt geen extra tijd, maar levert wél extra energie en een fijne sfeer op.

Fris & Fruitig ruikt dus niet alleen lekker, het nudgt ons allemaal nét een beetje in de goede richting.